Coming out: transman, hoe was dit voor Frederick?

Om in de coming out sferen te blijven, hebben we meerdere mensen gesproken die zich ook uit de kast zijn gekomen. Deze week vertelt Frederick hoe zijn coming out als transman was en geeft hij waardevolle tips mee aan anderen die zich herkennen in zijn verhaal.

Welkom Frederick! Allereerst, hoe wil je graag worden aangesproken?

Mijn voornaamwoorden zijn hij/hem.

Kun je me iets meer vertellen over jezelf en over transgender zijn?

Mijn naam is Frederick. Ik ben 22 jaar oud en ik kom uit het zuiden van het land. Ik heb een universitaire bachelor Duitse taal en cultuur en momenteel ben ik bezig met een tweede bachelor: Communication & Multimedia Design, wat me erg goed bevalt. Ik hou me graag bezig met mijn studie, muziek luisteren, films en series kijken, fotografie, tekenen en face paint. Dagjes uit gaan en afspreken met vrienden vind ik trouwens ook heerlijk, maar vanwege corona gaat dat momenteel wat lastig.

In mijn dagelijks leven ben ik niet per se veel bezig met het feit dat ik transgender ben. Transgender zijn is namelijk maar een klein deel van mijn identiteit; ik ben zoveel meer dan alleen dat labeltje. Bovendien zie ik mezelf (en de mensen om mij heen trouwens ook) gewoon als jongen en niet als transgender. Transmannen en transvrouwen zijn namelijk net zoveel man of vrouw zijn als cis-personen.

Op welke leeftijd kwam je erachter dat je transman was en waaraan merkte je dat?

Sinds ik me kan herinneren had ik al het gevoel dat er iets aan de hand was met mij. Toen ik een jaar of vier was en in de kleuterklas zat, wilde ik met carnaval absoluut geen prinsesje of iets in die richting zijn. Ik ging altijd verkleed als mannelijke personages: tovenaar, ninja, piraat (met baard, natuurlijk) en in rollenspelletjes met vriendjes en vriendinnetjes wilde ik altijd een mannelijk personage zijn. Er zijn nog veel meer van zulke voorbeelden maar ik zal jullie de waslijst besparen, haha. Ik heb me van kleins af aan al fijn gevoeld bij de dingen die door de samenleving als “mannelijk” worden gezien en ik vond het ook prettig om als één van de jongens gezien te worden.

Eigenlijk heb ik me dus altijd al jongen gevoeld, maar ik wist vroeger niet wat dat betekende. Ik heb heel lang het idee gehad dat ik raar, gek en stom was en ik wist niet wat ik met mezelf aan moest. Hierdoor kreeg ik een heel laag zelfbeeld en had ik zelfs een flinke hekel aan mezelf.

Toen ik wat ouder was en in groep 7 van de basisschool zat hoorde ik weleens over transgenders, maar dat waren destijds vooral negatieve verhalen over rare mensen die zich lieten ombouwen. Diep van binnen wist ik bij het horen van zulke verhalen wel dat ik transgender was; ik herkende me heel erg in de verhalen die ik hoorde over mensen die zich niet fijn voelden bij hun geboortegeslacht. Ik durfde het echter niet aan mezelf toe te geven of te bespreken met anderen, omdat ik te bang was dat mensen dan niet meer van me zouden houden.

In de derde klas van de middelbare school zag ik het programma “Hij is een Zij”, wat transgenderpersonen in hun traject en dagelijks leven volgt. Ik had meteen weer dat gevoel: dit gaat over mij, ik wil dit ook! Echter durfde ik er nog steeds niet voor uit te komen. Ik was nog steeds te bang voor nare reacties en bovendien had ik al genoeg aan mijn hoofd, aangezien mijn ouders in datzelfde jaar gescheiden waren.

Toen ik in de zesde klas zat (ik deed VWO – Gymnasium, dus dat was mijn laatste jaar) liet ik mijn haar kort knippen; iets wat ik al wilde sinds ik klein was maar uit angst voor nare vragen nooit had gedurfd. Tot mijn verwondering kreeg ik heel veel fijne reacties op mijn nieuwe kapsel. Ik heb mezelf toen beloofd om meer voor mezelf te gaan kiezen, meer te gaan leven op de manier die bij mij paste.

Na de middelbare school (in september 2017) ging ik naar de universiteit in Nijmegen. In de zomervakantie voor ik aan mijn nieuwe studie begon, heb ik heel veel opgezocht op internet over transgender zijn en in transitie gaan. Om eerst voorzichtig af te kunnen tasten ben ik aan mijn studie begonnen als meisje, met mijn oude naam en uiterlijk. Toen bleek dat mijn medestudenten echt ontzettend leuke en lieve mensen waren en ik me heel fijn en veilig voelde in de groep, durfde ik eindelijk uit de kast te komen als transgender. Dat was in december 2017; nu alweer iets meer dan drie jaar geleden. Time flies when you’re getting happier!

Wat deed het met je, wat voor gevoelens kwamen er bij je op?

Ik heb heel lang niet aan mezelf kunnen en durven toegeven dat ik trans ben. Dat zorgde bij mij voor heel veel twijfel en haat richting mezelf; ik had het gevoel dat ik gek, stom en raar was.

Toen ik het later eindelijk kon accepteren, had ik niet meteen een gevoel van opluchting. Eerder het tegenovergestelde. Want ik kon het dan wel voor mezelf uitgevogeld hebben, maar daarmee had ik het nog niet aan de buitenwereld verteld en ook nog geen stappen richting transitie gezet. Het voelde voor mij als een grote berg, die ik veel liever niet had willen beklimmen. Ik heb daar best veel moeite mee gehad, want ik wilde helemaal niet anders zijn dan de rest en moeten vechten om mezelf te kunnen zijn.

Duurde het lang voordat je het een plek kon geven?

Ja, best wel. En ik heb er soms nog steeds wel moeite mee. Vooral wanneer ik er over nadenk dat alles veel makkelijker geweest zou zijn als ik gewoon als jongen geboren zou zijn. Gelukkig heb ik goede hulp en leer ik steeds meer om van mezelf te houden en mezelf te accepteren zoals ik ben.

Hoe was het om het tegen je naasten en familie te vertellen en hoe reageerden ze?

Mijn omgeving reageerde over het algemeen erg goed. Ik heb wel een aantal hele negatieve ervaringen en reacties gehad, maar de mensen die er echt voor mij toe doen accepteren mij zoals ik ben. Voor mijn familie en gezin kwam het eigenlijk ook niet als een grote schok, omdat ik nooit een echt meisje ben geweest. Ik was altijd al jongensachtig, dus voor de meeste mensen in mijn omgeving vielen er veel puzzelstukjes op hun plek toen ik uit de kast kwam als transgender.

Wat deden deze reacties met jou?

Het was ontzettend fijn om zulke reacties te krijgen. Zeker omdat ik al die jaren bang was geweest dat mensen niet meer van me zouden houden als ik de waarheid zou vertellen. Echt een opluchting, dus!

Heb je momenteel nog met mensen contact die jou voor de transitie kenden en hoe was deze overgang voor hen?

Jazeker. Veel mensen met wie ik contact heb kenden mij al voordat ik in transitie ging. Deze mensen hebben mijn transitie dus ook (deels) meegemaakt.

Ik heb het idee dat de overgang voor de meesten niet erg lastig was. Iedereen was vrij snel gewend aan mijn nieuwe naam en deed heel erg z’n best om me goed aan te spreken. Vrienden gaven ook aan dat ze heel vaak vergaten dat ik trans ben en zeiden dingen als “Ja, maar jij weet toch niet hoe het is om ongesteld te zijn”. Zulke opmerkingen vatte ik op als fijne complimentjes.

Wel heb ik het lange tijd heel moeilijk gevonden om contact te hebben met mensen die ik niet meer gezien of gesproken had sinds de periode van vóór ik uit de kast kwam. Ik was heel bang dat mensen me raar zouden vinden, dus had ik de neiging om me te verstoppen. Nu ik inmiddels al wat langer aan de hormonen ben en me zelfverzekerder voel is dat gelukkig stukken minder.

Wat zijn de vervolgstappen toen je erachter kwam dat je in transitie wilde gaan?

Allereerst ben ik naar de huisarts gegaan voor een verwijsbrief naar het genderteam van het VUmc in Amsterdam. Toen ik erachter kwam hoe lang de wachtlijst in Amsterdam was, ben ik op zoek gegaan naar andere manieren om mijn traject te kunnen beginnen. Ik heb me ingeschreven bij Genderteam Zuid-Nederland, waar ik al vrij snel terecht kon voor gesprekken. Na een aantal gesprekken kreeg ik de diagnose ‘genderdysforie’, wat inhoudt dat ik een heftig gevoel van onvrede ervaar bij mijn geboortegeslacht. Met papieren van de psycholoog mocht ik toen wettelijk mijn naam en geslacht laten veranderen, waardoor ik mijn nieuwe naam en een M kreeg op mijn rijbewijs, ID-kaart en andere documenten. Dat was geweldig!

In januari 2019 mocht ik beginnen met de hormoonbehandeling, waar ik ontzettend naar uit had gekeken. En in oktober datzelfde jaar werd ik in Gender Clinic in Bosch en Duin geholpen voor de mastectomie-operatie (borstverwijderende operatie).

In de tussentijd liep ik nog steeds bij het VUmc in Amsterdam, waar ik momenteel op de wachtlijst sta voor vervolgoperaties.

Dit is mijn verhaal, maar iedereen heeft een eigen verhaal. Bij iedereen gaat het weer anders; de een wil wel de hormoonbehandeling maar geen operaties, de ander wil wel de borstoperatie maar geen vervolgoperaties en weer een ander wil juist alles ondergaan. Het is goed om te weten dat er geen “juist” traject is. Iedereen doet het op diens eigen manier, want iedereen heeft andere wensen, verwachtingen en een andere beleving.

Hoelang duurde het voordat je eerste stappen met je transitie kon nemen?

In principe heb ik heel veel geluk gehad, omdat ik actie heb ondernomen en naar Genderteam Zuid-Nederland ben gestapt. Bij Genderteam Zuid-Nederland waren de wachttijden op dat moment een stuk korter dan in Amsterdam. Als ik dat niet had gedaan, had ik vanwege de lange wachttijden in Amsterdam zeker zo’n anderhalf jaar achtergelopen ten opzichte van waar ik nu sta.

Ik ben in december 2017 uit de kast gekomen, kon in de zomervakantie van 2018 met gesprekken bij Genderteam Zuid-Nederland beginnen en in december van datzelfde jaar mijn naam en geslacht wettelijk veranderen. Het jaar daarna, in 2019, ben ik in januari begonnen aan de hormoonbehandeling en kon ik in oktober de mastectomie-operatie ondergaan.

Hoe kon je er zelf mee omgaan dat je tijdens de transitie je vrouwelijke lichaamsdelen had?

Dat verschilde (en verschilt nog steeds) erg per moment. Het ene moment kon ik me best goed voelen over mezelf en mijn uiterlijk, terwijl ik het andere moment heel erg veel last had van genderdysforie. Natuurlijk ben je niet iedere seconde van de dag bezig met je uiterlijk, waardoor je er niet constant mee geconfronteerd wordt. Op momenten dat ik wel met mijn lichaam geconfronteerd werd, vond ik dat heel lastig. Gelukkig heb ik steeds minder vaak last van dysforische gevoelens over mijn lichaam, omdat ik door de hormonen en de operatie steeds meer mezelf aan het worden ben. Wanneer ik nu in de spiegel kijk, zie ik steeds meer mezelf.

Hoe was voor jou de overgang van stem (smeren testosteron), heb je daar zelf aan moeten wennen?

Niet echt. Het lager worden van mijn stem ging best wel geleidelijk. Ik vond dat het eerder te langzaam dan te snel ging, haha. En ik was vooral heel blij met alle veranderingen, dus ik heb er zeker niet aan hoeven wennen.

Waar haalde jij je informatie over transman zijn en over de transitie vandaan?

Ik heb vooral heel veel YouTube-video’s gekeken. Toen ik alles aan het uitvogelen was, was er voor mijn gevoel nog maar een stuk minder zichtbaarheid en acceptatie voor transgenders dan nu. De video’s die ik keek waren dan ook voornamelijk van Amerikaanse transjongens.

Heb je het idee dat er door de jaren heen veel is veranderd, hoe is Nederland met transgenders en wat zou er beter kunnen?

Er is nu absoluut meer zichtbaarheid en acceptatie van transgenders in Nederland, in vergelijking met vroeger. En dat vind ik heel mooi om te zien. Ik heb het idee dat er daardoor ook steeds meer mensen zijn die ervoor uit durven te komen dat ze transgender zijn.

Wel vind ik dat we er nog steeds niet zijn. Transgenderpersonen worden nog vaak gediscrimineerd, nagefloten, belachelijk gemaakt en op andere manieren benadeeld. Vreselijk vind ik dat. Daarom vind ik het ook ontzettend belangrijk om me in te zetten en te zorgen voor een inclusievere samenleving waarin er meer zichtbaarheid van en respect voor transpersonen en andere mensen van de LHBTIQ+-community is.

Heb je het idee dat de stappen die je vroeger hebt gezet nu makkelijker kunnen worden gezet?

Dat is heel erg verschillend per persoon, denk ik. Iedereen doorloopt een ander traject, heeft een andere omgeving en andere uitdagingen om aan te werken. Ik denk niet dat transpersonen het nu makkelijker hebben dan ik, maar ik denk wel dat er nu iets meer zichtbaarheid en acceptatie van transpersonen is dan eerst. Die groeiende zichtbaarheid en acceptatie maken het denk ik wel makkelijker om erover te praten en om met andere transgenderpersonen in contact te komen, wat heel helpend kan zijn.

Heb je het idee gehad dat je gediscrimineerd bent omwille van je gender of identiteit, hoe zag dat er dan uit?

Ik zelf heb dat gevoel helemaal niet. Ik heb natuurlijk wel enkele nare dingen meegemaakt met “rotte appels”, zoals ik ze zelf graag noem. Niet iedereen reageert prettig op mij, helaas. Maar gediscrimineerd ben ik nooit, gelukkig.

Heb je wel eens stress ervaren door je genderidentiteit?

Best regelmatig. Zeker in het begin van mijn transitie had ik dat vaak. Ik was (en ben soms nog steeds) bang dat mensen me niet zouden zien als een volwaardige jongen, terwijl dat wel is wie ik ben en wil zijn. Ik had daarom in het begin van mijn transitie heel erg het gevoel dat ik iets moest compenseren en probeerde me extra mannelijk te gedragen. Nu ik meer mezelf ben, ben ik hier minder gestrest over. Ik waardeer mezelf meer zoals ik ben en accepteer het feit dat ik een zachtaardige jongen ben en ook mijn vrouwelijke kanten heb, want dat is hoe ik ben. Niemand is 100% mannelijk of 100% vrouwelijk.

Wanneer je in contact was met hulpverleners, hoe gingen zij met je om?

Geduldig en respectvol. Ik heb hele fijne ondersteuning bij Genderteam Zuid-Nederland en ben het team daar nog steeds ontzettend dankbaar voor het feit dat ze zich samen met mij hard hebben gemaakt voor het regelen van mijn mastectomie-operatie. Ik was destijds namelijk één van de eersten die via Genderteam Zuid-Nederland werden doorverwezen naar Gender Clinic, waardoor het regelen van de operatie met de zorgverzekering nog niet heel soepel verliep. Bij Gender Clinic ben ik trouwens ook heel goed en fijn geholpen; alleen maar lof voor het team van Gender Clinic!

Ben je wel eens bang geweest om uit te komen voor je identiteit en hoe ging jij hiermee om?

Zoals ik eerder al wel een beetje besproken heb ben ik jarenlang heel bang geweest om voor mijn identiteit uit te komen. Ik was heel bang dat mensen me anders zouden gaan behandelen wanneer ik ze zou vertellen hoe de vork echt in de steel zit. En om heel eerlijk te zijn ben ik dat nog steeds weleens. Zoals ik al zei vind ik het heel naar wanneer mensen me niet als een echte jongen zien. Daarom vind ik het soms wel lastig om aan mensen die mij nog maar kort kennen uit te leggen dat ik transgender ben.

Hoe ik daarmee om ben gegaan? En hoe ik daar nog steeds mee omga? Dat is een goede vraag, want daar sta ik zelf eigenlijk niet zo bij stil. Ik denk dat ik vooral op mijn gevoel af ben gegaan en gekeken heb of ik me veilig genoeg voelde om het te delen. Mensen bij wie je je goed en veilig voelt en die echt om je geven reageren over het algemeen goed. Dat is natuurlijk geen garantie, maar zo heb ik het over het algemeen wel ervaren (afgezien van die paar “rotte appels” dan).

Ben je tevreden met wie je bent nu?

Voor mijn gevoel ben ik erg goed op weg om de beste versie van mezelf te worden, maar ik ben er nog niet. Sowieso denk ik dat mensen altijd kunnen blijven leren en zich altijd kunnen verbeteren, als ze daarvoor openstaan. Maar dat terzijde vind ik dat ik er op zowel fysiek als psychisch vlak nog niet helemaal ben. Op fysiek gebied zou ik graag nog wat meer mezelf willen worden. Daarnaast heb ik op psychisch gebied nog een en ander op te ruimen en wil ik meer van mezelf gaan houden. Momenteel werk ik daar hard aan.

Heb jij een rolmodel, wie dan?

Niet echt. Ik vind het vervelend om mezelf te vergelijken met anderen, omdat ik merk dat ik daar alleen maar verdrietig en kritischer richting mezelf van word. Daarom probeer ik mijn eigen rolmodel te zijn door de persoon te zijn die ik vroeger nodig had gehad.

Wat zou jij anderen willen meegeven (als tips) die hier ook mee te maken hebben?

Praat erover!
Ik weet uit ervaring dat het heel lastig is om toe te geven dat je ergens mee zit en dat opkroppen soms makkelijker is dan over je gevoelens praten. Echter heb ik in de tussentijd wel geleerd dat het helpt om je gevoelens er letterlijk uit te laten, door er bijvoorbeeld met iemand over te praten. Het is helemaal oké om momenten te hebben waarop je je wanhopig voelt – dat mag je voelen, en het is logisch dat je je zo voelt. Emoties liggen tot op zekere hoogte buiten jouw invloed, je kiest er niet voor om je verdrietig of boos te voelen. Zorg er daarom voor dat je kiest om te handelen naar iets wat jou helpt, en praat, schrijf, zing, teken erover. Wat dan ook, maar doe er iets mee! 😊

Probeer geluk te halen uit de kleine dingen!
In plaats van te kijken naar alles wat (nog) niet kan, kun je proberen te kijken naar wat wel kan. Toen ik net uit de kast was, wilde ik het liefst meteen beginnen met de hormonen. Wanneer je de figuurlijke deur hebt geopend en het hoge woord eruit is, wil je meteen de drempel over en naar buiten. Helaas werkt de realiteit niet mee in die wens en beland je op een wachtlijst. Om mezelf het idee te geven dat ik al kleine stapjes aan het maken was, ben ik geluk gaan halen uit kleine dingen. Het veranderen van mijn garderobe, bijvoorbeeld. Verschillende kapsels uitproberen. Maar ook het proberen van verschillende mannenproducten, zoals douchegel en deodorant, zorgde ervoor dat ik me wat beter voelde. Zulke dingen waren voor mij al kleine stapjes richting de versie van mezelf die ik eigenlijk ben. Ik kan me nog heel goed herinneren hoe fijn het voelde om voor de eerste keer mannendeodorant te gebruiken – dat gaf me een enorme boost van zelfvertrouwen.

Zoek contact met lotgenoten!
Veel mensen vinden het fijn om in contact te komen met andere transpersonen, omdat transpersonen elkaars problemen herkennen en elkaar beter begrijpen dan mensen die niet weten hoe het is om transgender te zijn. Er zijn verschillende manieren om in contact te komen met andere transgenders. Op de site van Transvisie zijn veel tips te vinden. Ook mag je mij gerust een berichtje sturen mijn Instagram-account (@fox.ters), waar ik zo nu en dan foto’s van mezelf en mijn transitie plaats om een voorbeeld te kunnen zijn voor anderen en anderen een hart onder de riem te steken. Het komt namelijk echt goed, want ooit ga ook jij zo ver komen dat je in de spiegel kijkt en denkt: “Dit ben ik. Eindelijk. Het is goed, en ik ben blij met mezelf.”

Meer blogs lezen?

We spreken wel eens vaker mensen die graag iets willen vertellen over hun ervaringen of werkveld. Zo hebben we ook al eens een interview gehad met Kim Holland! Ook zijn er op CondoomEnzo verschillende reviews te lezen. We bloggen iedere maandag, so stay tuned!