Waarom rubbertjes nodig zijn in de strijd tegen soa’s

Je hebt het misschien al wel geraden, we gaan het hebben over soa’s, niet te verwarren met boa’s. Soa’s zijn geniepige, nare en vooral ongenodigde gasten in je lichaam. Soa staat voor seksueel overdraagbare aandoening, dit zijn infecties die je kunt oplopen tijdens onveilige seks zonder dat je ook maar iets in de gaten hebt. Brrr.

Wat heb je voor soa’s?

Er zijn verschillende soorten soa’s met ieder verschillende klachtsymptomen. Om het voor jou makkelijk te maken hebben we de belangrijkste soa’s even voor je op een rijtje gezet.

Chlamydia

• Een chique naam voor een erg stiekeme bacterie die het meest voorkomt onder de jongeren in Nederland. De bacterie nestelt zich in de slijmvliezen in de geslachtsdelen (vagina, penis én anus) en zorgt hier voor problemen, zoals ontstekingen. Jongens krijgen vaker klachten dan meisjes als ze chlamydia hebben, wat de bacterie dus zo’n stiekemerd maakt. Chlamydia kan ook gevaarlijk zijn. Mannen kunnen hier namelijk als ze er (te) lang mee rondlopen minder vruchtbaar worden, vrouwen zelfs helemaal onvruchtbaar.
  • Klachten bij mannen: afscheiding, pijn bij plassen, pijn in balzak. Er kunnen ook ontstekingen ontstaan in de prostaat, bijbal en dit kan doortrekken naar de bal zelf, wat ervoor zorgt dat de man minder vruchtbaar is.
  • Klachten bij vrouwen: afscheiding, pijn bij het plassen, veel meer bloedverlies tussen twee menstruaties in of tijdens het vrijen. Ook kunnen er ontstekingen ontstaan in de eileiders, wat op den duur kan leiden tot onvruchtbaarheid.
  • Genezing: na het lezen van al deze heftige klachten bedenk je het je misschien niet, maar je hebt alleen een simpele antibioticakuur nodig. Hoe sneller je erbij bent, des te makkelijker je er vanaf komt. Easy does it!

Gonorroe

• Een gemene ziekte met een moeilijke naam, hij wordt in de volksmond ook wel een druiper genoemd. De bacterie die deze soa’s veroorzaakt gaat in de slijmvliezen van de vagina, penis, anus, keel en ogen zitten.
  • Klachten bij mannen: pusachtige afscheiding uit de penis. Deze afscheiding zorgt voor een branderig of geïrriteerd gevoel bij het plassen. Bij mannen komt het minder vaak voor dat er ontstekingen ontstaan, maar het kan wel gebeuren in onder andere de prostaat en bijbal.
  • Klachten bij vrouwen: wat meer of andere afscheiding dan normaal, maar meestal hebben vrouwen geen klachten. Bij vrouwen kunnen, net zoals bij chlamydia, de eileiders ontstoken raken, wat zorgt voor pijn en koorts. Door de ontstekingen op de eileiders ontstaan er littekens op de eileiders die kunnen leiden tot onvruchtbaarheid.
  • Genezing: ook gonorroe is gemakkelijk te genezen met antibiotica, deze kun je als injectie of in pilvorm krijgen. Na een week ben je genezen en kun je dus ook weer seks hebben.

Herpes genitales

• Herpes is een virus waar je niet alleen een koortslip van kunt krijgen, maar het virus kan dus ook in jouw intieme zone gaan zitten. Herpes ziet er niet alleen onsmakelijk uit, maar zijn ook nog eens extreem besmettelijk, dus als jij herpes tussen je benen hebt (of natuurlijk koortslip op je lip), zorg er dan voor dat je anderen niet besmet!
  • Klachten voor mannen en vrouwen: pijnlijke, met vocht gevulde blaasjes, waterige afscheiding en pijn bij het plassen. Tijdens een herpesaanval hebt kun je koorts, hoofdpijn en spierpijn krijgen. De blaasjes komen meestal op wanneer je weerstand laag is, je ziekt bent (zoals koorts), als je moe bent of erg gespannen.
  • Genezing: is er niet. Het herpesvirus heb je voor het leven, daarom is het zo ontzettend belangrijk om voorzichtig met dit virus. De blaasjes zitten er niet voor altijd, die komen en gaan bij bijvoorbeeld hoge stress, maar van het virus zelf kom je nooit meer af.

Genitale wratten

• Ze zijn net zo onsmakelijk als dat ze klinken, wratten op, rondom of zelf in de geslachtsdelen. Ze zien eruit als kleine bloemkooltjes, hetzelfde als de wratjes die je op je handen of voeten kunt hebben. De wratten worden veroorzaakt door het wratvirus, en zijn erg besmettelijk, je kunt ze ook krijgen als je een condoom gebruikt. Let daarom altijd erg goed op met wie je in bed duikt.
  • Klachten voor mannen en vrouwen: de genitale wratten kunnen jeuken, ze zijn pijnlijk en al helemaal tijdens het vrijen. Bij vrouwen kunnen de klachten wel erger worden tijdens de menstruatie of tijdens een zwangerschap.
  • Genezing: je kunt ze, net zoals bij ‘normale wratten’, laten aanstippen, bevriezen, schroeien of zelfs wegsnijden, dat laatste gebeurt alleen wanneer het er veel bij elkaar zijn.

Hepatitis B

• Een gelukkig zeldzame maar wel erg gevaarlijke soa die ontstekingen veroorzaakt in de lever. Je kunt het dus oplopen tijdens het vrijen, en de kans dat je besmet wordt door iemand met hepatitis B is nog veel groter als er bloed tijdens de seks vrijkomt. Ook bij anale seks is de kans dat je dit virus oploopt vele malen groter dan bij vaginale seks. Voor hepatitis B kun je worden ingeënt, waardoor je het virus niet meer kunt oplopen.
  • Klachten bij mannen en vrouwen: vermoeidheid, koorts, buikklachten, misselijkheid en nog een heel kenmerkend symptoom: een gele verkleuring van de huid en ogen.
  • Genezing: in de meeste gevallen is voorkomen beter dan genezen, en dat is hier ook zeker het geval. Er zijn meerdere vormen hepatitis B. Meestal genees je vanzelf weer, zolang je rust houdt en gezond leeft (geen alcohol, drugs of vet eten). Soms blijft het virus echter in het lichaam en dan draag je het virus voor de rest van je leven met je mee, dan heb je chronische hepatitis B. In dat geval moet je in het ziekenhuis worden behandeld.

Syfilis

• Ook dit is weer een zeldzame, maar wel ernstige ziekte die je liever kwijt dan rijk bent.
  • Klachten bij mannen en vrouwen: eerst ontstaat er een harde, pijnloze zweer in of rond de mond, penis of anus. Dit zweertje gaat vanzelf weer weg, maar de bacterie verspreidt zich in je lichaam via je bloed. Vervolgens krijg je last van griep symptomen, haaruitval en vlekjes op de huid. Als je er te lang mee blijft rondlopen kunnen je organen beschadigd raken, wat desastreuze gevolgen heeft. Gelukkig wordt de ziekte vaak eerder ontdekt waardoor orgaanschade door syfilis in Nederland nauwelijks nog voorkomt.
  • Genezing: syfilis is te genezen door een hoge dosis antibiotica via injecties te krijgen.

Hiv

• Dit virus zorgt ervoor dat je weerstand en afweer wordt verzwakt. Dit maakt je een makkelijke prooi voor ziekteverwekkers, omdat je lichaam zich hier dan niet meer kan beschermen. Hiv is een virus wat, wanneer er niets tegen wordt gedaan, kan veranderen in aids. Met het virus is nog goed te leven, de ziekte aids zorgt er echter voor dat je afweersysteem écht niet meer goed kan functioneren en niet meer tegen de ziekteverwekkers kan vechten. Dit maakt een simpele verkoudheid voor iemand met aids dus erg gevaarlijk.
  • Klachten bij mannen en vrouwen: je kunt als je het virus net hebt opgelopen, griep symptomen krijgen, zoals koorts, vermoeidheid, gezwollen lymfeklieren en diarree. Deze klachten komen meestal 1 tot 6 weken na de besmetting aan het licht, maar deze kunnen ook later weer terugkomen.
  • Genezing: hoe eerder je het weet, des te beter het voor je lichaam is. Van het hiv-virus kom je nooit meer af, maar door hiv-remmers te slikken, blijft de hoeveelheid van het virus in bloed zeer laag, wat beter is voor je gezondheid (je afweersysteem kan meer en beter zijn werk doen) en die van je partner. De kans dat je het virus overdraagt op je partner is dan kleiner, maar het kan nog wel altijd gebeuren.

Dit zijn de meest voorkomende en belangrijkste soa’s die er voorkomen in Nederland. Wist je trouwens ook dat wanneer je een soa hebt opgelopen je deze opnieuw kunt krijgen?

Hoe loop je zo’n ongenodigde gast op?

Soa’s kun je krijgen door op een onveilige manier seksueel contact te hebben met iemand die een soa heeft. Sommige soa’s kun je ook oplopen door bloedcontact (denk aan bloedtransfusies of wanneer er bloed vrijkomt tijdens de seks). De meeste soa’s worden overgedragen doordat je in contact komt met de slijmvliezen van een besmet iemand, en laten er nou veel slijmvliezen in de erogene zones zitten! Doe het dus altijd veilig met condoom. Zo blijf je gezond bezig, voor jou en de dierbaren om je heen.

Hoe kun je het voorkomen?

Condooooms. Deze heldhaftige rubbertjes beschermen jou en je partner tegen deze nare ziektes. Condooms zijn een letterlijke barrière tussen jouw slijmvliezen en die van je partner, waardoor virussen en/of bacteriën zich niet kunnen verspreiden. In de mond zitten ook slijmvliezen, dus je moet niet alleen tijdens vaginale of anale seks een condoom gebruiken, maar ook bij orale seks. Wanneer een penis wordt gepijpt kun je daar natuurlijk een condoom voor gebruiken, maar wist je dat er voor het beffen speciale beflapjes zijn?

Wanneer moet je je laten testen?

Je moet je niet alleen laten wanneer je zonder condoom seks hebt gehad met iemand of als je klachten hebt. Je moet je ook laten testen wanneer het condoom is gescheurd of is afgegleden tijdens het vrijen. Dan zijn jouw slijmvliezen namelijk alsnog met die van je partner in contact gekomen. Om het scheuren of afglijden van een condoom te voorkomen is het belangrijk om condooms maar één keer te gebruiken, ze niet te laten uitdrogen (meteen na het openmaken gebruiken dus), letten op de houdbaarheid én natuurlijk de juiste maat te gebruiken!

Ook is het belangrijk om je te laten testen als je (ex)partner aangeeft dat hij of zij een soa heeft. De kans dat jij het dan ook hebt kan aannemelijk zijn. Wil jij graag seks zonder condoom met je vaste partner? Doe dan samen een soatest, zo weten jullie beiden dat het helemaal goed zit. Weten waar je een soatest kan laten doen? Als je onder de 25 bent kun je gratis bij het soa-centrum van de GGD/Sense een test laten doen.

Hoe vaker jij een test doet, des te eerder je bij een eventuele besmetting bent. En hoe eerder je een besmetting in de gaten hebt, des te eerder je de infectie kan behandelen en weer ongestoord van seks kan genieten. Better safe than sorry!

Meer blogs lezen?

Wil jij je kennis testen? Doe hier onze soa-quiz, wie weet leer je nóg wel meer en wordt jij een echte soa-expert (en geen ervaringsdeskundige!). Deze infecties kunnen een hoop narigheid met zich meebrengen, gelukkig kan seks ook heel erg leuk zijn (zolang je het veilig doet)! Heb jij bijvoorbeeld al gelezen hoe jij je lief tóch kan verwennen, ondanks dat je hem of haar misschien helemaal niet kan zien in de coronacrisis? We bloggen iedere maandag, so stay tuned!