De invloed van lichamelijke of geestelijke beperkingen en medicijnen op je seksleven

Elk lichaam is anders. Sommige mensen hebben last van (chronische) ziektes of andere beperkingen, waardoor het leven soms een uitdaging is. Het verlangen naar seks is voor iedereen verschillend, maar in de basis toch hetzelfde, want het is een menselijke behoefte. Het kan zijn dat een lichamelijke of geestelijke beperking invloed op je seksleven heeft, evenals het gebruik van medicijnen. In deze blog gaan we dieper in  op dit onderwerp, want elk mens moet kunnen genieten van seks.

Seks hebben met een lichamelijke beperking

Seks is een menselijke behoefte, maar dat wordt soms bemoeilijkt door lichamelijk beperkingen. Gehandicapte mensen hebben ook hun seksuele behoeften, maar zijn bijvoorbeeld niet in staat om een (seks)partner te vinden, of door hun lichamelijke beperking niet in staat zijn om te masturberen. Er bestaan sekswerkers die hen daarmee kunnen helpen, maar dat is niet voor elk persoon weggelegd, want logischerwijs willen mensen verbintenis voelen.

Sekszorgers zijn professioneel, en nemen de tijd om mensen met beperkingen te helpen aan intimiteit en seks. In de podcast van de VGN wordt dit werk goed uitgelicht. Seks en intimiteit zijn wezenlijke onderdelen van het menselijk leven, mensen met een beperking zijn hierin niet anders dan jij of ik. Er wordt echter nog weinig gepraat over seks als het gaat om gehandicapten, dat zou vaker moeten gebeuren, want iedereen zou moeten kunnen genieten van seks.

Seks met een geestelijke beperking

Mensen met een geestelijke beperking hebben uiteraard ook behoefte aan seks, maar weten soms niet hoe ze dat aan moeten pakken. Daarnaast zijn deze groep mensen vaak ook slecht voorgelicht omdat ze er zelf niet over lezen. Ongewenste zwangerschappen en soa’s kunnen dan het gevolg zijn. Het is dus belangrijk dat mensen met een geestelijke beperking een degelijke seksuele voorlichting krijgen. Het hangt echter af van de mate van de beperking tot in hoeverre dit nuttig is, want sommige mensen kunnen de beschikbare informatie slecht verwerken of onthouden.

Goede voorlichting en ondersteuning zijn in dit geval van essentieel belang voor mensen met een geestelijke beperking. Het is belangrijk dat deze groep mensen persoonlijke grenzen aan leert geven, want er wordt nog weleens misbruik van ze gemaakt. Vrouwen met een geestelijke beperking zijn vaker in de handen van seksuele uitbuiters gevallen, daarom is goede monitoring van de omgeving zeer belangrijk.

Intimiteit en beperkingen

Als je een lichamelijke of geestelijke beperking hebt dan kan het moeilijk zijn om seksuele intimiteit te ervaren zoals dat bij ‘normale’ mensen het geval is. Sommige gedeeltes van je lichaam kunnen minder gevoelig zijn, omdat die plekken door een handicap minder geprikkeld worden. Nare ervaringen uit het verleden kunnen ook een blokkade zijn. Sommige mensen worden dagelijks gewassen door een hulpverlener, waardoor seks als minder prettig wordt ervaren.

Gelukkig zijn er veel hulpverleners en specialisten die weten hoe ze om moeten gaan met dit soort problemen, en weten hoe ze de persoon in kwestie het beste kunnen begeleiden. In sommige gevallen zijn er ook familieleden bij betrokken die hem of haar het beste kennen, en dus ook verlangens kunnen inschatten. Dit is echter voor elk persoon verschillend, en wordt het dus zorg op maat.

In andere gevallen hoeft er helemaal geen seks bij te komen kijken, en is een persoon met een beperking alleen op zoek naar intimiteit. Dat kan worden ervaren door kussen, strelen, elkaar vasthouden, en bij elkaar te liggen. Mensen zijn sociale wezens, en dat is in het geval van een persoon met een beperking niet anders, alleen is het vinden van seksuele liefde en intimiteit voor hen vaak moeilijker te vinden.

De invloed van medicijnen op seks

Mensen die lichamelijke of geestelijke beperkingen hebben, hebben vaak ook te maken met het nemen van medicatie. De bijwerkingen van medicijnen kunnen van invloed zijn op het seksleven van een persoon. Het kan zijn dat de persoon in kwestie minder zin krijgt om te vrijen, maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Mensen die herstellende zijn van een operatie of andere ingreep zijn vaak tijdelijk beperkt, en voelen zich dan niet aantrekkelijk. Dan heeft diegene vaak sowieso geen zin in seksuele intimiteit.

Medicijnen kunnen een negatieve invloed hebben op de seksualiteit van mensen met lichamelijke of geestelijke beperkingen. Mensen die bijvoorbeeld antidepressiva slikken, hebben vaak geen zin in seks. Het komt ook vaak voor dat mannen die bloeddrukverlagers slikken problemen hebben met het krijgen van een erectie, maar dat hoeft niet altijd aan het medicijn te liggen. Het kan ook een andere onderliggende oorzaak hebben.

Als de problemen ontstaan nadat je bent begonnen met het slikken van een bepaald soort medicijn, dan kan de oorzaak daar wel liggen. Vooral als je de problemen voordat je begon met de medicatie nog niet had. Je kunt dit testen door tijdelijk te stoppen met de medicatie. Als het probleem daarna verdwijnt, en weer opspeelt als je weer begint met de medicijnen, dan weet je dat de medicatie de oorzaak is. Je kunt dan vragen om andere medicijnen. Mensen met beperkingen kunnen best genieten van seks, ze moeten er helaas wat meer moeite voor doen.

Lees de bijsluiter

Het is belangrijk om altijd de bijsluiter van een medicijn te lezen, ook als je geen beperking hebt. In de tabel ‘seksuele bijwerkingen geneesmiddelen‘ kun je zien welke werkzame stoffen er in een medicijn zitten. Als je seksualiteit wordt beïnvloed na het gebruik van een medicijn, dan kun je dit bespreken met je huisarts. Misschien is er een alternatief beschikbaar.

Als je de bijsluiter leest dan kun je ook zien welke bijwerkingen het medicijn kan geven, zoals een verminderde libido, erectieproblemen, of een andere bijwerking die invloed kan hebben op het seksueel functioneren, vooral als het gaat om mensen met beperkingen. Soms is het moeilijk vast te stellen of de seksuele problemen door het medicijn worden veroorzaakt, of dat de persoon in kwestie zelf op een bepaald geneesmiddel reageert. Als hulpverlener is het belangrijk dat je hem of haar hierin steunt en de klachten serieus neemt.

Soms is een combinatie van medicijnen en therapie wenselijk. Het is namelijk van belang dat een persoon liefde en seksuele gevoelens kan ervaren, anders ligt een ongelukkig leven op de loer. Zoals we hierboven al beschreven is seks een menselijke behoefte waar niemand in beperkt zou mogen worden, zelfs niet als ze zelf een lichamelijke of geestelijke beperking hebben.