Wat is een agender?

We hebben het in de afgelopen blogs gehad over verschillende genderidentiteiten en de manier waarop mensen zich identificeren als persoon. Er bestaan 56 verschillende erkende genderidentiteiten, waarvan agender er één van is. In deze blog gaan we dieper in op de betekenis van de term agender, de herkomst ervan en de wijze waarop personen zich als zodanig identificeren.

Wat is een agender?

In onze vorige blog hebben we het gehad over personen die zich identificeren als genderfluïde. Deze personen voelen zich zowel man als vrouw en dat kan dagelijks verschillen. In het geval van een agender is dit niet het geval. Agenders identificeren zich namelijk niet met een bepaald geslacht. Dit wordt ook wel geslachtsneutraal of genderloos genoemd. Een agender voelt zich dus noch man, noch vrouw.

De term agender valt onder de non-binaire genderidentiteit waarbij je niet vrouwelijk, mannelijk of van een ander geslacht bent. Als je aan een persoon – die zich als agender identificeert – vraagt naar de identiteit, dan zul je waarschijnlijk het simpele antwoord ‘ik identificeer mezelf als een persoon’ krijgen. Op seksueel gebied kunnen agenders voorkeuren hebben die alle kanten op gaan. Ze vallen niet per definitie op een bepaald geslacht, maar op personen.

Het derde geslacht

Agender wordt ook wel ‘het derde geslacht’ genoemd. In sommige landen wordt dit geslacht niet erkend, waardoor er in het verleden verschillende rechtszaken zijn gevoerd, aangespannen door mensen die zich geen man, maar ook geen vrouw voelen. Een bekend voorbeeld is de Australische Norrie May Welby. Zij werd als jongetje geboren en onderging een geslachtsverandering.

Toen ze de operatie achter de rug had voelde ze zich ook geen meisje, dus ze identificeerde zichzelf niet met beide geslachten. Toen ze in 2010 door de burgerlijke stand haar genderneutraliteit kreeg toegekend, was Norrie blij, maar dat was van korte duur. De status werd later weer ingetrokken. Norrie streed vervolgens jaren in de rechtbank, die de status van genderneutraliteit uiteindelijk na jaren toekende.

De expressie van een agender

Je kunt aan de buitenkant niet zien of iemand agender is, dat geldt trouwens over het algemeen ook voor veel andere mensen die zich identificeren met een bepaalde genderidentiteit. Ze kunnen qua uiterlijk zowel vrouwelijke als mannelijke kenmerken hebben, maar het kan ook zijn dat een persoon zich heel neutraal kleedt. De meeste agenders zijn overigens tevreden met de geslachtsdelen waar ze mee geboren zijn. Het gaat namelijk over het gevoel dat een persoon heeft, bi-genders voelen zich bijvoorbeeld man ém vrouw.

In andere gevallen voelen agenders zich niet comfortabel bij hun biologische geslacht. Deze mensen ondergaan dan een ingrijpende geslachtsveranderende operatie, ze laten dan namelijk hun genitaliën operatief verwijderen. Op deze manier hebben ze geen biologische sekse meer. Dit soort operaties gaat vaak samen met hormoontherapie. Het doel is uiteindelijk het verwijderen van alle geslachtskenmerken.

Percentage agenders in Europa

Er is enige tijd geleden onderzoek gedaan naar het percentage transgender personen in Europa. 23% van de gevraagde personen die meededen aan het onderzoek identificeren zich als non-binair. Daarna volgen genderfluïde, genderqueer en agender met respectievelijk 11%, 8% en 7%. Tientallen jaren geleden was een andere genderidentiteit dan man of vrouw amper bespreekbaar. Dit veranderde langzaam maar zeker in de jaren ‘90.

Agenders hebben ook een eigen vlag, die de kleuren zwart, grijs, wit en groen heeft. Zwart staat voor de afwezigheid van een gender, grijs staat voor een gedeeltelijke gender, groen staat voor non-binair en lichtgroen is een mengsel van roze en blauw, dat de samensmelting van het vrouwelijk en het mannelijke geslacht symboliseert. Personen die zich identificeren met een bepaald gender ontmoeten elkaar vaak in speciaal daarvoor geopende cafés. In Amsterdam zijn verschillende LGBTQI+ bars. Feit is dat iedereen zich mag identificeren zoals diegene wil, dat is in het geval van een agender dus niet anders.