Laten we het eens hebben over de minder glamoreuze kant van seks: soa’s bij mannen. Want hoewel seks een belangrijk onderdeel is in ons menselijk leven, zitten er ook mindere kanten aan. Het is dus belangrijk om te weten wat er mogelijk op de loer ligt als je je lichaam openstelt voor ondeugende avontuurtjes. In dit artikel gaan we het hebben over soa’s bij mannen.

Wat zijn soa’s

Soa’s – oftewel seksueel overdraagbare aandoeningen zijn de ongewenste partycrashers die zich verspreiden via seksueel contact. Deze vervelende micro-organismen in de vorm van bacteriën, virussen of parasieten houden ervan om de boel te verstoren in je geslachtsdelen, anus, mond of zelfs in je bloedbaan. Seksueel overdraagbare aandoeningen worden doorgegeven van persoon tot persoon tijdens seksueel contact. Dit gebeurt bij zowel vaginale, anale als orale seks

Hoe krijg je een soa als man

We kunnen concluderen dat een soa dus echt iets is wat je niet wil krijgen. Het vervelende is dat seksueel overdraagbare aandoeningen toch op allerlei manieren jouw lichaam kunnen binnendringen. Als vrouw kun je besmet raken met een soa door vaginale, anale of orale seks met een besmette partner. Ja, ook van orale seks kun je een soa oplopen. Bescherming bij orale seks is iets waar mensen niet altijd bij stilstaan.

soa man testen behandeling

Praat over seksueel overdraagbare aandoeningen

Laten we het even hebben over de olifant in de kamer – of beter gezegd, in de slaapkamer. Want waarschijnlijk vind je het praten over soa’s bij mannen en seksuele bescherming niet bepaald het meest sexy gespreksonderwerp. Maar je krijg er wel een dosis gemoedsrust en duidelijkheid voor terug. En dat is het wel waard, toch? Het is altijd belangrijk om open en eerlijk te communiceren over mogelijk aanwezige soa’s met je (bed)partner. Onderwerpen zoals seksuele geschiedenis, recentelijke soa-testen of het gebruik van bescherming zijn belangrijk. 

Laat je testen op soa’s

Het doen van een soa-test is de perfecte manier om jezelf en je bedpartner gerust te stellen dat je seksuele gezondheid in topconditie is. Er zijn verschillende opties voor een soa-test. Zo kun je naar de GGD of naar de huisarts of kun je ervoor kiezen om thuis zelf je test af te nemen. Bij een soa-test wordt er een monster genomen om mogelijke soa’s bij mannen op te sporen. Dit kan een uitstrijkje vanuit je vagina zijn maar ook een bloedtest of urinetest. Dit is afhankelijk van de soort SOA waar naar gezocht wordt. De monsters worden dan naar een laboratorium gestuurd en worden daar zorgvuldig onderzocht en geanalyseerd. Ondertussen wacht jij op de uitslag. 

Het belang van een soa-test

Het is belangrijk om regelmatig een soa-test te (laten) doen. Dit is nou eenmaal een essentieel onderdeel van verantwoordelijke en veilige seks. Als je een soa-test hebt gedaan en een goede uitslag hebt ontvangen, is dat natuurlijk super. Maar als je daarna weer onveilige seks hebt is die uitslag natuurlijk meteen niet meer geldig. Houd daar altijd rekening mee – een soa kan ieder moment binnensluipen.

Soms zelfs makkelijker dan jij zelf denkt, bijvoorbeeld via voorvocht vanuit de penis of vagina. Onveilige seks met iemand die niet je vaste partner is brengt risico’s met zich mee. Dus mocht je seks hebben met wisselende sekspartners, maak er dan een gewoonte van om regelmatig een soa-test te doen. Misschien voelt het nog wat spannend of ongemakkelijk voor je. Maar geen zorgen! Soa-testen bij de GGD zijn anoniem en gratis. Het wordt ook niet zomaar doorgegeven aan je ouders, zorgverzekering of huisarts. Zo kan jij je met een gerust hart laten testen op soa’s bij de GGD of huisarts. 

soa's bij mannen
Soa’s bij mannen

Incubatietijd bij soa

Het is belangrijk om te weten dat er bij soa’s een incubatietijd geldt. Deze incubatietijd verwijst naar de periode tussen het moment van infectie en het optreden van de eerste symptomen. Tijdens deze incubatie-periode vermenigvuldigen de ziekteverwekkers zich in het lichaam en bereiden ze zich voor om symptomen te veroorzaken. De lengte van de incubatietijd varieert per seksueel overdraagbare aandoening.

Dit kan dan ook variëren van enkele dagen tot weken of zelfs maanden. Het lastige hieraan is dat een persoon tijdens de incubatietijd misschien nog geen symptomen ervaart, maar wel al besmettelijk is en de soa dus kan doorgeven aan anderen. Bij sommige soa’s bij mannen krijg je zelfs weinig tot geen merkbare symptomen, zelfs na de incubatietijd. Dit worden asymptomatische soa’s genoemd. Dit kan echter verschillen van persoon tot persoon. Daarom is het belangrijk om, als jouw seksueel gedrag risico’s met zich meebrengt, regelmatig een soa-test te doen.  

Bescherm jezelf tegen een soa 

We kennen allemaal de uitspraak “better safe than sorry” en daar kunnen we het maar beter mee eens zijn. Want laten we eerlijk zijn; niemand wil zich zorgen maken over ziektes na die nacht vol passie en heerlijke seks. Gelukkig zijn er verschillende manieren om jezelf te beschermen. Eigenlijk is er maar één manier om jezelf te beschermen tegen soa’s.

De klassieker: het condoom. Deze rubberen redder beschermt je tegen ongewenste gasten. Door het condoom worden jij en je bedpartner letterlijk door een stukje rubber van elkaar gescheiden en zijn jullie beide beschermt tegen soa’s. Dus gooi die excuses als “met condoom voel je minder van de seks” of “ik heb geen condoom bij me” uit de raam en zorg ervoor dat je altijd een paar rubberen redders in je nachtkastje of tasje hebt liggen. Zo ben je altijd voorbereid, want je weet nooit wat er op je pad komt. Dit is je eigen verantwoordelijkheid. 

Veelvoorkomende soa’s bij mannen

Laten we dieper ingaan op seksueel overdraagbare aandoeningen. Want welke soort soa’s bij mannen komen eigenlijk voor? 

  • Chlamydia: een van de meest voorkomende soa’s bij mannen. Het is een bacteriële infectie die kunt oplopen door onbeschermde vaginale, anale of orale seks met een geïnfecteerde partner. 
  • Gonorroe: overdracht door onbeschermde vaginale, anale of orale seks met een geïnfecteerde partner. 
  • Genitale herpes: overdracht door direct contact met herpes simplex virus (HSV) via geslachtsgemeenschap, orale seks of huid-op-huidcontact met en besmette partner. 
  • Syfilis: overdracht door direct contact met en syfilis zweer, dit gebeurt meestal door onbeschermde seks of het delen van naalden of ander injectiemateriaal. 
  • HIV/AIDS: overdracht door bloedcontact, dus ook door het delen van naalden of andere injectiematerialen of door onbeschermde seks met een besmet persoon. 
  • HPV: overdracht door huid-op-huidcontact tijdens vaginale, anale of orale seks.
  • Hepatitis B: overdracht door bloedcontact via onbeschermde seks of het delen van naalden of ander injectiemateriaal. 

Dit is een rijtje met wat soa’s die voorkomen, maar er bestaat er nog veel meer. 

Het belang van controles

Het is dus belangrijk om voor jezelf na te gaan of jij risico loopt met jouw seksuele activiteit. Heb jij veel verschillende bedpartners of ben je recentelijk van bedpartner veranderd? Laat je testen. Vroegtijdige opsporing van soa’s bij mannen is belangrijk om complicaties te voorkomen. Doe bij twijfel altijd een soa-test en soms gewoon uit voorzorg en zorg op deze manier voor vroegtijdige detectie en behandeling. 

Soa's bij mannen

Extra risicofactoren

Er zijn verschillende factoren die er voor kunnen zorgen dat jij extra risico loopt om een soa te krijgen. Uiteraard is onbeschermde seks daar één van. Wanneer je geen condoom gebruikt is er geen barrière om soa’s bij mannen te ontwijken. Ook het hebben van meerdere seksuele partners zorgt voor een hoger risico, je hoeft namelijk maar in direct contact te komen met een geïnfecteerd persoon en je hebt een soa aan je broek hangen. Daarnaast is het zo dat wanneer je al eerder een soa hebt gehad, de kans op het oplopen van een nieuwe soa groter is. Soa’s zoals herpes en hiv kunnen niet worden genezen en zullen altijd in je lichaam aanwezig zijn.

Verder is het zo dat jongeren en jongvolwassenen over het algemeen meer risico lopen op soa’s bij mannen, omdat zij meer de neiging hebben tot risicovol gedrag en minder ervaring hebben met veilige seks. Dus als jij in deze groep valt, let dan extra op. Andere manieren om extra risico te lopen op een soa is drugsgebruik waarbij er bijvoorbeeld injectienaalden gedeeld worden. Dit kan ook leiden tot overdracht van infecties. Ook de plek waar je seks hebt kan meespelen. Omgevingen zoals sekswerk of seks op plekken met beperkte toegang tot gezondheidszorg kan ook extra risico’s met zich meebrengen.  

Preventiemethoden soa’s bij mannen

Door het nemen van de juiste voorzorgsmaatregelen kun je het risico op een soa aanzienlijk verkleinen. Het belangrijkste hulpmiddel hiervoor is het condoom. Het condoom zorgt letterlijk voor een barrière tussen jou en je sekspartner. Of het nu gaat om vaginale, anale of orale seks, het gebruik van een condoom is van groot belang.

Het gebruik van (extra) glijmiddel is ook verstandig, zodat er minder kans is dat het condoom scheurt. Daarnaast zin er ook vaccinaties die kunnen helpen om het risico op bepaalde soa’s bij mannen te verminderen. Denk hierbij aan vaccinaties tegen hepatitis B en HPV waarvoor je je bij de GGD kunt vaccineren. Maar ook het beperken van je sekspartners en niet zomaar intiem worden met een onbekende zorgt voor het verkleinen van het risico op een soa. 

condoom
Soa’s bij mannen

Wat merk je bij een soa

Per soa zijn er verschillende symptomen waar je op kunt letten. Wel is het belangrijk om te weten dat sommige soa’s bij mannen hele milde symptomen kunnen veroorzaken of zelfs asymptomatisch kunnen zijn. Ook daarom is het belangrijk om regelmatig een soa-test te doen als je risico loopt. Er is altijd een professionele medische diagnose nodig om een seksueel overdraagbare aandoening vast te stellen. 

Verschillende symptomen bij soa’s bij mannen

Per soort soa zijn er dus verschillende symptomen waar je over het algemeen rekening mee kunt houden. Hieronder hebben we een beknopt lijstje voor jou gemaakt: 

  • Chlamydia: deze soa geeft vaak geen symptomen. Maar als deze onbehandeld blijft kan het leiden tot ontsteking van de zaadleiders en onvruchtbaarheid bij een man. 
  • Gonorroe: kan zorgen voor pijn bij het plassen, ontsteking van de urinebuis en vreemde afscheiding uit de penis. 
  • Genitale herpes: pijnlijke blaasjes of zweertjes op of rond de geslachtsdelen. Ook jeuk, branderigheid, pijnlijk urineren en gezwollen lymfeklieren kunnen voorkomen in de liesstreek. Koorts, spierpin en vermoeidheid zijn ook veelvoorkomend. 
  • Syfilis: begint vaak bij zweren, huiduitslag, koorts en vermoeidheid maar kent over het algemeen verschillende stadia. 
  • HIV/AIDS: dit start met koorts, vermoeidheid, uitslag, spierpijn, gezwollen lymfeklieren, keelpijn en zweren in de mond. Later kan het leiden tot gewichtsverlies, langdurige diarree, nachtelijk zweten, koorts, vermoeidheid, kortademigheid en frequente infecties. 
  • HPV: veroorzaakt genitale wratten bij mannen. Sommige typen HPV kunnen helpen bij het ontstaan van kanker in de anus of peniskanker. 

Dit is geen uitgebreide lijst – er zijn andere soa’s bij mannen en symptomen mogelijk. Het is altijd belangrijk om een dokter in te schakelen als je vermoedt dat je en soa hebt. 

Geen symptomen maar wel een soa

A-symptomatische soa’s bij mannen zijn seksueel overdraagbare aandoeningen die geen zichtbare tekenen of symptomen van een soa veroorzaken bij de geïnfecteerde persoon. Dit betekent dus dat iemand een soa kan hebben zonder zich er bewust van te zijn, omdat er zich geen typische tekenen van de ziekte vertonen.

De soa’s als chlamydia, gonorroe en trichomoniasis geven vaak geen symptomen. Dit is gevaarlijk, aangezien deze soa’s ernstige gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken als ze onbehandeld blijven. Het is dus belangrijk om, als je risico loopt door jouw seksuele activiteit, regelmatig te testen. Bijvoorbeeld ook als je recentelijk van (seks)partner bent veranderd of dit regelmatig doet.  

Risico’s bij onbehandelde soa’s bij mannen

Het negeren of onbehandeld laten van soa’s bij mannen kunnen ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van een man. Het is dus belangrijk om soa’s tijdig te herkennen en te behandelen. Hieronder een lijstje van risico’s die dit met zich meebrengt.

  • Chlamydia: deze soa geeft vaak geen symptomen. Maar als deze onbehandeld blijft kan het leiden tot ontsteking van de zaadleiders en onvruchtbaarheid bij een man. De infectie kan zich verspreiden naar de bijbal en prostaat
  • Gonorroe: kan zorgen voor pijn bij het plassen, ontsteking van de urinebuis en vreemde afscheiding uit de penis. 
  • Genitale herpes: herpes kom je niet meer vanaf. Maar er zijn wel medicijnen voor om te onderdrukken. Herpes kan continu terug blijven komen als je het niet goed onde controle houdt. 
  • Syfilis: onbehandelde syfilis kan organen waaronder het hart en de hersenen maar ook de zenuwen aantasten en zo ernstige complicaties veroorzaken. 
  • HIV/AIDS: onbehandelde infectie kan zorgen voor een verzwakt immuunsysteem waardoor mannen vatbaarder worden voor allerlei infecties. Daarnaast kan aids ontwikkelt worden vanuit hiv. 
  • HPV: deze soa kan leiden tot verschillende vormen van kanker waaronder anuskanker, peniskanker en mond -en keelkanker.  

Dit is dus allemaal echt geen pretje en kan jouw dagelijkse leven enorm beïnvloeden. 

Behandeling en ondersteuning bij soa

Het behandelen van een seksueel overdraagbare aandoening is essentieel om de infectie te bestrijden en de symptomen te verlichten. Door behandeling kun je verdere verspreiding van de soa voorkomen. Een soa wordt over het algemeen behandeld met medicatie zoals antibiotica, antivirale middelen of antischimmelmedicatie. Dit is natuurlijk afhankelijk van het type soa. Het is belangrijk om naar de dokter of zorgverlener te gaan voor de juiste diagnose en behandeling.

Een vroegtijdige diagnose is belangrijk en vermindert het risico op vervelende complicaties en verdere verspreiding. Wanneer je hebt ontdekt dat je een soa hebt is het belangrijk om je (seksuele) partner op de hoogte te stellen. Zo kunnen zij zich ook laten testen en eventueel behandelen en wordt er voorkomen dat de soa zich verder verspreidt. Emotionele ondersteuning kan soms ook belangrijk zijn, bijvoorbeeld wanneer je last hebt van bepaalde angsten of als je behoefte hebt aan meer informatie over jouw diagnose. Deze hulp kun je krijgen via je zorgverlener of de GGD. Zorg dat je altijd alert bent en blijft op soa’s. 

Feiten en fabels over soa’s bij mannen

Laten we eens kijken naar verschillende feiten en fabels die zich de ronde doen over soa’s bij mannen.

Fabel: Alleen mensen met veel seksuele partners kunnen een soa krijgen.

Feit: Iedereen die seksueel actief is loopt risico op een soa, ongeacht het aantal partners.

Fabel: Je kunt een soa herkennen aan symptomen.

Feit: Niet alle soa’s kun je herkennen aan symptomen, sommige soa’s zijn asymptomatisch en kun je dus niet merken.

Fabel: Het hebben van een soa betekent dat je onhygiënisch bent.

Feit: soa’s bij mannen hebben helemaal niets te maken met hygiëne. Ze worden veroorzaakt door organismen via seksuele contact.

Fabel: Je kunt een soa krijgen door een openbaar toilet te gebruiken.

Feit: soa’s bij mannen worden in principe niet verspreid door het gebruik van openbare toiletten. Ze worden voornamelijk verspreid door onbeschermd seksueel contact.

Fabel: Je kunt geen soa krijgen door orale seks.

Feit: Ook via orale seks kun je een soa oplopen. Orale seks, zoals pijpen, is dus ook belangrijk om met condoom te doen. 

Het belang van educatie

Hoewel soa’s voor veel mensen een onderwerp is waar ze misschien liever niet over praten, is juist bij dit onderwerp educatie en bewustwording van groot belang. Het communiceren van de juiste informatie over preventie, symptomen, diagnose en behandeling kan helpen om angst en onbegrip rondom soa’s bij mannen te verminderen. Zorg dat je altijd alert blijft en goed op je lichaam past, je hebt er immers maar één.