Met een zwangerschapstest, die je bij een apotheek of drogisterij haalt, ga je na of je zwanger bent. Je voert de test zelf uit op je urine. Een positieve test betekent dat het HCG-hormoon zich in je urine bevindt. Dit hormoon maakt je lichaam aan op het moment dat een bevruchte eicel zich in je baarmoederwand innestelt. Wanneer je een zwangerschapstest doet, of dat nu is omdat je wel of niet zwanger wilt worden, is het belangrijk om te weten wanneer je ongesteld moet worden. Vrouwen zijn vanaf hun eerste menstruatie, die we ook wel menarche noemen, vruchtbaar.
- Op welke dagen van de maand kun je een zwangerschapstest doen?
- Een vroege zwangerschapstest
- Een zwangerschapstest op je NOD: Niet OngesteldheidsDag
- Welke soorten zwangerschapstesten bestaan er?
- Op welk moment van de dag moet je een zwangerschapstest doen?
- Wanneer moet je een zwangerschapstest doen? Situaties die hiertoe aanleiding geven
- Testen omdat je overtijd bent
- Testen omdat je zwanger wilt worden
- Testen omdat je onbeschermde seks hebt gehad
- Testen omdat je symptomen hebt die op een zwangerschap kunnen duiden
- Ik ben zwanger, maar hoe lang?
- Ik slik de pil, wanneer moet ik dan een zwangerschapstest doen?
- Ik heb een onregelmatige cyclus. Wanneer moet ik een zwangerschapstest doen?
- Hoe vaak moet je een zwangerschapstest doen om zeker te zijn?
- Oorzaken van een false negative
- Wanneer kan er sprake zijn van een false positive?
- Honderd procent zeker zijn van een zwangerschap
Op welke dagen van de maand kun je een zwangerschapstest doen?
Een zwangerschapstest kun je al vanaf vijf dagen voor je verwachte menstruatie doen. We noemen dit ook wel een vroege zwangerschapstest. Een tweede optie is testen op de dag waarop je volgende menstruatie zou moeten beginnen. Dat is dus het moment waarop je één dag overtijd bent. We noemen dit ook wel NOD: Niet OngesteldheidsDag. Beide testen zijn zeer betrouwbaar. De kans dat de uitslag niet klopt, is bij een vroege zwangerschapstest iets groter. Wanneer je compleet zeker van je zaak wilt zijn, kun je bij je huisarts een bloedtest laten afnemen.
Een vroege zwangerschapstest
Na ongeveer negen dagen nestelt een bevruchte eicel zich in je baarmoederwand. Op dat moment begint je lichaam meteen met het aanmaken van het HCG-hormoon. Omdat dat in het begin nog maar een kleine hoeveelheid is, kun je niet meteen een zwangerschapstest doen. Vanaf vijf dagen voor je verwachte volgende menstruatie kan dat wel. Des te langer je het testen uitstelt, des te hoger is de HCG-concentratie. Het kan dus gebeuren dat een vroege zwangerschapstest een negatieve uitslag geeft. In dat geval is het raadzaam om het testen een paar dagen later te herhalen.
Een zwangerschapstest op je NOD: Niet OngesteldheidsDag
De uitslag van een zwangerschapstest is het betrouwbaarst wanneer je deze vanaf de eerste dag waarop je volgende menstruatie zou moeten beginnen uitvoert. Heb je een regelmatige cyclus, dan valt je NOD op de 28ste dag vanaf de eerste dag van je vorige menstruatie. Begon die laatste bijvoorbeeld op 2 april, dan valt je NOD op 30 april. Varieert je menstruatie van maand tot maand in lengte? Om extra zekerheid te verkrijgen kun je een aantal dagen later nog een test uitvoeren.
Welke soorten zwangerschapstesten bestaan er?
Wil je weten of je zwanger bent, dan heb je de keuze uit vier verschillende soorten zwangerschapstesten:
- De Midstream zwangerschapstest: voor deze zwangerschapstest wordt het vaakst gekozen. Je neemt hem af door de test in de urinestraal te houden of in een bakje met urine te plaatsen. De streepjes vertellen je of je zwanger bent of niet.
- De Dipstick zwangerschapstest: dit is een zwangerschapstest met een strip en is een eenvoudigere versie van de Midstream. Je vang je urine op in een potje en houdt de stick er enkele seconden in.
- De digitale zwangerschapstest: deze is gebaseerd op hetzelfde principe als de Midstream test, maar beschikt over een lcd-schermpje. In plaats van streepjes toont de digitale test de tekst ‘zwanger’ of ‘niet zwanger’. Deze testen geven vaak ook het aantal weken van je zwangerschap weer, maar die informatie is niet altijd even exact.
- De Cassette test: dit is een sneltest die er net zo uitziet als de sneltesten die je ten tijde van de pandemie bij jezelf kon uitvoeren. Je vangt je urine op in een potje, neemt daar met het pipetje een beetje van op en druppelt dit op de cassette.
Op welk moment van de dag moet je een zwangerschapstest doen?
In principe kun je jezelf vanaf de eerste dag waarop je overtijd bent op alle momenten van de dag testen, maar doorgaans luidt het advies om de test op je ochtendurine uit te voeren. Dit komt omdat het zwangerschapshormoon HCG in de ochtend de hoogste concentratie bevat en zo dus makkelijker naar voren komt in een test. Dit advies geldt nog sterker voor vrouwen die een vroege zwangerschapstest uitvoeren.
Wanneer moet je een zwangerschapstest doen? Situaties die hiertoe aanleiding geven
Het is nu duidelijk op welke dagen en tijdstippen je een zwangerschapstest kunt doen en uit welke soorten testen je daarbij de keuze hebt. Maar welke situaties geven aanleiding tot het uitvoeren van een test?
- Je bent overtijd
- Je doet pogingen om zwanger te worden
- Je hebt onbeschermde seks gehad
- Je constateert symptomen die mogelijk op een zwangerschap duiden
Testen omdat je overtijd bent
Verreweg de meeste vrouwen doen een zwangerschapstest omdat hun menstruatie uitblijft: ze zijn dan overtijd. Testen kan, zoals we al eerder noemden, vanaf de eerste dag dat je ongesteldheid uitblijft. Nog betrouwbaarder wordt de testuitslag wanneer je al een paar dagen geleden ongesteld had moeten worden.
Houd er altijd rekening mee dat er ook andere redenen kunnen zijn waarom je niet ongesteld wordt. Overtijd kun je bijvoorbeeld ook raken door hormonale schommelingen die je cyclus in de war schoppen, stress, een verstoord dag- en nachtritme, onder- of overgewicht, medicijnen en ziekte (zelfs een eenvoudige griep).
Testen omdat je zwanger wilt worden
Vrouwen die zwanger willen worden, hebben hierop de meeste kans wanneer ze in de vijf dagen voor hun eisprong tot en met de dag erna meermaals geslachtsgemeenschap hebben met hun partner. Behalve regelmatig in de ‘juiste’ periode seks hebben is natuurlijk geen garantie. Persoonlijke factoren zoals leefstijl zijn ook van invloed op je kansen op een zwangerschap.
Verder toont onderzoek aan dat ook het standje dat je gebruikt mogelijk van invloed is. Zo zou de kans op bevruchting kleiner zijn wanneer de vrouw bovenop zit. Wil je weten of jullie pogingen zijn vruchten hebben afgeworpen? Dan doe je een zwangerschapstest.
Testen omdat je onbeschermde seks hebt gehad
Heb je in je vruchtbare periode, namelijk rond de vijf dagen voor en de dag na je ovulatie, onbeschermde seks gehad? Wanneer een eicel wordt bevrucht, duurt het ongeveer een week voordat deze zich in de baarmoederwand innestelt. Het duurt dan ook rond de zeven dagen voordat je lichaam begint met het aanmaken van het zwangerschapshormoon HCG.
Daarna duurt het nog enkele dagen voordat je lichaam daarvan voldoende aanmaakt om het detecteerbaar te maken. Heb je onbeschermde seks gehad, dan neem je dus niet meteen een test af. Als je onbedoeld onbeschermde seks hebt gehad is het altijd raadzaam om een morning-after pil te halen bij de apotheek.
Testen omdat je symptomen hebt die op een zwangerschap kunnen duiden
Overtijd zijn is natuurlijk het belangrijkste kenmerk van een zwangerschap, maar ook andere symptomen kunnen daarop duiden. Misselijkheid en pijn in je onderbuik zijn daar bekende voorbeelden van. Daarnaast kunnen vermoeidheid, gevoelige borsten, een hogere lichaamstemperatuur, constipatie, hoofdpijn, veel moeten plassen, een veranderde eetlust en bloedverlies (door de innesteling in de baarmoederwand) aanduidingen zijn van een zwangerschap.
Ik ben zwanger, maar hoe lang?
De meest moderne zwangerschapstesten -die van Clearblue zijn het bekendst en zeer betrouwbaar- vertellen je eveneens hoeveel weken je zwanger bent. Deze tijdsindicatie is niet altijd even correct, omdat de hoeveelheid HCG in het bloed per vrouw kan verschillen. Je ontdekt pas echt precies hoe lang je zwanger bent wanneer je een echo laat maken. Deze vindt voor het eerst tussen de achtste en de tiende week plaats en wordt uitgevoerd door een verloskundige.
Ik slik de pil, wanneer moet ik dan een zwangerschapstest doen?
Wanneer je de anticonceptiepil gebruikt, is de kans op een zwangerschap zeer klein. Echter biedt dat nooit honderd procent garantie. De pil, ongeacht welk type je gebruikt, wordt namelijk minder betrouwbaar door medicijngebruik, diarree en overgeven. Ook wanneer je de pil in de afgelopen periode een keer bent vergeten of op een ander tijdstip dan gebruikelijk hebt ingenomen, ontstaat er een grotere kans op zwangerschap. Slik je de anticonceptiepil, maar vermoed je dat je toch wel eens zwanger kunt zijn? Dan doe je een zwangerschapstest in je stopweek, op de eerste dag dat je ongesteld moet worden.
Ik heb een onregelmatige cyclus. Wanneer moet ik een zwangerschapstest doen?
Maak je geen gebruik van hormonale anticonceptie en is je cyclus onregelmatig? Dan kan het extra lastig voor je zijn om te bepalen wanneer je dan een zwangerschapstest moet doen. Gelukkig bestaan ook hiervoor oplossingen, mits je enig inzicht hebt in hoe je menstruatiecycli de afgelopen maanden zijn verlopen. Je gaat dan uit van je langste cyclus en telt daar een dag bij op.
Na dat aantal dagen is een zwangerschapstest betrouwbaar. Stel je voor dat je langste menstruatiecyclus de afgelopen maanden 30 dagen was. Je telt daarbij één dag op en de dag daarna doe je de test: op dag 32 dus. Heb je helemaal geen inzicht in je cyclus? Houd dan een cyclus van 28 dagen aan, dat is de gemiddelde lengte.
Hoe vaak moet je een zwangerschapstest doen om zeker te zijn?
De zwangerschapstesten die vandaag de dag worden gebruikt, zijn zo betrouwbaar dat één test al voldoende moet zijn om uitsluitsel te krijgen. Het is dan natuurlijk wel belangrijk dat je de test op de juiste manier uitvoert. Een false positive (een positieve testuitslag terwijl je niet zwanger bent) komt maar heel weinig voor, maar de kans op een false negative (een negatieve testuitslag terwijl je wel zwanger bent) is wel wat groter wanneer je de test niet goed gebruikt.
Oorzaken van een false negative
Dat laatste kan voorkomen wanneer je vroeg test, maar ook wanneer je bijvoorbeeld een blaasontsteking hebt of veel hebt gedronken en je urine daardoor verdund is. Niet lang genoeg wachten op het resultaat van de test kan hier ook toe leiden. Tot slot kan ook een buitenbaarmoederlijke zwangerschap de oorzaak zijn van een false negative. Bij dergelijke zwangerschappen is het zwangerschapshormoon namelijk in een lagere concentratie aanwezig.
Wanneer kan er sprake zijn van een false positive?
Een false positive komt bijna nooit voor, maar is natuurlijk nooit geheel uit te sluiten. Een positieve uitslag terwijl er geen sprake is van een zwangerschap waardoor je lichaam HCG produceert, kan tot stand komen wanneer je recent bent bevallen of een miskraam hebt gehad. Het zwangerschapshormoon is dan nog niet helemaal uit je lichaam verdwenen. Ook wanneer je vruchtbaarheidsmedicijnen neemt, waar dit hormoon in zit, kan dit tot een vals positief resultaat leiden. Test je negatief maar heb je het sterke vermoeden dat je toch zwanger bent? Herhaal de test dan nog eens na een paar dagen.
Honderd procent zeker zijn van een zwangerschap
Voel je je onzeker over de uitslag van een zwangerschapstest? De enige manier om een zwangerschap met honderd procent zekerheid te bevestigen of uit te sluiten is door een bloedtest bij de huisarts te laten uitvoeren. Wordt het zwangerschapshormoon ook in je bloed gevonden, dan ben je met zekerheid zwanger.